Verslag impact op de ruimte

Gespreksleider: Vincent Bakker-de Bruin werkzaam bij de gemeente Haarlemmermeer

Deskundigen: Monique van der Meij - adviseur bij onderzoeksbureau Bosch & Van Rijn en Gerdien van de Beek - landschapsarchitect bij de gemeente Haarlemmermeer

Is er onderzoek gedaan naar andere vormen van windenergie in het zoekgebied? En hoe verhouden deze vormen zich tot de windturbines op de posters? Zouden we bijvoorbeeld voor kleinere, minder efficiënte turbines kunnen kiezen en er meer plaatsen?  

Ja er is naar gekeken. De reden dat we hier niet voor gekozen hebben is dat er heel veel kleine windturbines geplaatst moeten worden. Een kleine windturbine (maximaal 15 meter) wekt veel minder op in vergelijking met een grotere windturbine. En kan voor meer verrommeling in het landschap zorgen.  

Waarom is het zoekgebied zo vreemd vormgegeven?  

Het klopt dat het zoekgebied er vreemd uitziet. Bij het bepalen van het gebied is rekening gehouden met de contouren die beperkend zijn. De randen van de denkrichtingen (groene blokken) laten zien waar de windturbines binnen het zoekgebied zouden kunnen komen.   

Hoe is vastgesteld dat windturbines bij het landschap in het zoekgebied passen? Zijn hier bijvoorbeeld regels voor?  

De Haarlemmermeerpolder is een grootschalig droogmakerijlandschap met loodrecht op elkaar staande lijnen van polderwegen, vaarten en tochten. Hierin passen lijnen met grote windturbines.  

Worden er nog meer windturbines toegevoegd aan het bestaande windturbinepark?  

Het bestaande windturbinepark is af, maar in de omgeving van de denkrichting Landmark worden meer windturbines toegevoegd. Dit zou je inderdaad kunnen zien als een uitbreiding van het bestaande park.  

Klopt het dat de doelstelling van 35 terra wattuur (TWh) vastgesteld in het klimaatakkoord, al behaald is? En kunnen we daarom niet stoppen met onderzoeken van dit zoekgebied?  

Als alle plannen die zijn opgenomen in de Regionale Energie Strategieën (RES) voor 2030 worden uitgevoerd, dan wordt de 35 TWh gehaald. In de praktijk vallen projecten nog af, worden ze kleiner, en/of lopen ze vertraging op. Er moet dus nog veel gebeuren voordat de doelstellingen daadwerkelijk zijn behaald. 

Heeft de gemeente een voorkeur voor de verschillende denkrichtingen?  

Nee, er zijn wel argumenten voor en tegen elke denkrichting, maar er is geen voorkeur uitgesproken. 

Komen op alle groene gemarkeerde plekken (de vier denkrichtingen) op de kaart windturbines? 

Nee niet op al deze plekken komen windturbines. De groen gemarkeerde gebieden laten zien waar er mogelijk windturbines kunnen komen.  

Zijn er ideeën over een maximum of minimum aantal turbines of staat het aantal al vast? 

Nee, er is geen idee over een maximum of minimum. De gemeente heeft wel een voorkeur voor een lijnopstelling. En een lijn is minstens 3 windturbines. Er is wel gerekend met 15 windturbines in de regionale energiestrategie (RES), maar dit was alleen een rekenoefening. Het aantal windturbines wordt door de initiatiefnemer(s) in het plan voorgesteld. 

Is er een energie opwek doelstelling voor het gebied? Moet er een minimum hoeveelheid energie worden gehaald?  

Er is geen ambitie of doelstelling voor het zoekgebied. We kijken in het gebied wat er past. 

Hoe hoog mogen de windturbines zijn? 

Door de aanwezigheid van Schiphol zijn er beperkingen aan de hoogte. In het zoekgebied kunnen windturbines over het algemeen zo’n 150 meter worden. In een klein gebied langs de A4 zijn misschien hogere turbines (218 meter) mogelijk. 

Waarom wordt er gekozen voor turbines die hoger zijn de windturbines die er al staan? 

Er zijn drie redenen waarom vaak gekozen wordt voor hogere windturbines. Ten eerste wordt er gekeken hoeveel energie er opgewekt kan worden. En met een grote windturbine kun je veel meer energie opwekken. Ten tweede zijn kleine turbines steeds moeilijker te verkrijgen. Ook geven hogere/grotere windturbines een rustiger beeld in het landschap. Ze draaien namelijk langzamer.  

Klopt het dat bij de denkrichting Landmark de oude turbines zonder vergunningsaanvraag direct vervangen worden door hogere windturbines? De huidige turbines zijn 93 meter en dit zouden dan turbines worden van 150 meter. 

Nee, deze windturbines mogen niet zomaar worden vervangen. Om de windturbines te vervangen moet een heel vergunningsproces doorlopen worden. Door de aanwezigheid van Schiphol zijn er ook hoogtebeperkingen, waar een initiatiefnemer rekening mee moet houden.  

Maken hogere windturbines meer geluid dan de huidige (kleinere) windturbines? 

Hogere windturbines maken niet automatisch meer geluid. Het zal altijd afhangen van het soort windturbine dat wordt gebruikt. Zowel kleine als hogere turbines kunnen stiller of minder stil zijn. Dit wordt pas duidelijk bij een concreet plan.

Hoe werken bijvoorbeeld de geluidscontouren van Schiphol en die van een windturbine op elkaar in? Worden geluidscontouren gestapeld? Als er gestapeld wordt heb je het geluid van Schiphol plus dat van de windturbine. En de windturbine is continue. Hoe ga je hiermee om in het bepalen van de geluidsnorm?  

Het gaat erom wat een bron toevoegt aan het omgevingsgeluid. In de sessie gezondheid is hier nader op ingegaan.  

Antwoord uit de sessie gezondheid: “Geluid in de omgeving wordt opgeteld. Dus: hoeveel geluid is er al en hoeveel voegen windturbines toe? Windturbines maken minder geluid dan die andere bronnen, dus dan voegt een windturbine weinig toe. Een snelweg maakt bijvoorbeeld meer geluid dan een windturbine. Het geluid van een snelweg maskeert dus het geluid van de windturbine. Maar ’s nachts is geluid van snelweg minder, dus dan kun je windturbines wel horen.” 

Hoe wordt de geluidsnorm voor windturbines berekend? Wordt er gerekend met het maximale geluid of het nominale geluid?

Er wordt rekening gehouden met het jaargemiddelde geluid dat een windturbine maakt. En daarbij het maximale geluid. Dus in het alle slechtste geval heb je overdag 45 decibel op de gevel. In de nacht is minder toegestaan, dan gaat het om 39 decibel.  

Wat is het verschil tussen de geluids- en afstandsnorm? En hoe kunnen deze twee normen elkaar beïnvloeden? 

Het verschil tussen de afstandsnorm en de geluidsnorm is dat de afstandsnorm absoluut is. Je kunt een cirkel om de turbine tekenen. De geluidscontouren daarentegen zijn afhankelijk van allerlei factoren. Bijvoorbeeld de aanwezigheid van bomen of gebouwen. Daarnaast is het zo dat de geluidsnorm altijd boven de afstandsnorm gaat.  

Waar komt de spelregel: 10 keer de ashoogte van een windturbine vandaan?  

Dit is een richtlijn uit de Ruimtelijke handreiking wind op land van de provincie. 

Kunnen in het gehele zoekgebied windturbines van meer dan 200 meter geplaatst worden? 

Nee dit kan niet. Binnen het zoekgebied is een gebied bij de snelweg waar een hogere turbine geplaatst zou kunnen worden. Dat is bij de denkrichting A4. In de rest van het gebied is 150 meter het maximum door de hoogtecontouren van Schiphol.  

De verlichting op de windturbine: hoeveel lumen is dit, hoe is de lamp afgesteld en kan dit licht in de woning vallen?  

Dit is een technische vraag die nu nog niet beantwoord kan worden. Het hangt af van het plan voor het windpark óf er verlichting nodig is. En of deze continu moet branden of niet. Daarnaast is de afstand tot woningen nog niet bekend.  

Worden grote turbines stilgezet als het te hard waait? Hoe hard moet het dan waaien en hoe vaak gebeurt dit?  

Wanneer en hoe vaak een windturbine wordt stilgezet hangt van meerdere factoren af. Een kleine turbines wordt minder vaak stilgezet dan een grote. Turbines worden soms stilgezet als er te veel stroom wordt opgewekt, als het windkracht 10 is en als er teveel slagschaduw wordt gemaakt. Hiervoor zijn regels gemaakt. 

Bij welke denkrichting zijn de windturbines het verst verwijderd van de bewoning? 

De denkrichting A4 is het meest ver verwijderd van de meeste woningen.  

Is er een relatie tussen financiële participatie en het kunnen afwijken van de afstandsnormen? Kun je bijvoorbeeld akkoord gaan met een andere afstandsnormen als je daar financieel belang bij hebt? 

Nee, je kunt niet afwijken van de afstandsnormen. De wettelijke normen gelden en daar moet aan voldaan worden.  

Wat gebeurt er met de waarde van mijn woning als er windturbines in de buurt worden gebouwd?  

Er is door TNO een onderzoek uitgevoerd naar de impact van windturbines op huizenprijzen. Hieruit bleek dat in 2020 de woningwaarde met 2,6% daalde van huizen die binnen 2,5 km rond een windturbine staan. Verder is er een regeling voor de tegemoetkoming voor de geleden schade. Dat heet een planschaderegeling. Die kunt u bij uw gemeente starten als er een vermoeden is dat de waarde van de woning is gedaald door de komst van windturbines. Bij de regeling geldt een eigen risico van 2%.  

In 2020 was een vergelijkbare bijeenkomst. Hoeveel verder zijn we nu t.o.v. van de vragen die toen gesteld zijn? Er is toen door mensen aangegeven zij geen windturbines wilden.  

De gemeente is niet het bevoegd gezag bij grotere windparken, dat is de provincie Noord-Holland. De gemeente zorgt ervoor dat er spelregels voor de windturbines komen. Met deze spelregels kunnen we een initiatiefnemer en de provincie Noord-Holland adviseren, over onder welke voorwaarden wij een windpark verantwoord vinden. Daarnaast adviseren wij u ook mee te denken over de spelregels als u tegen de windturbines bent.  

Hoe en hoeveel onderzoek is er gedaan naar het sentiment ten aanzien van de windturbines? Hoe representatief is de peiling uit 2020. Het valt op dat er veel onderzoek is gedaan naar technische en landschappelijke aspecten van de windturbines maar is er ook zoveel onderzoek gedaan naar het sentiment? Wat is er gedaan met de peiling uit 2020? 

In 2020 heeft de gemeente Haarlemmermeer een peiling laten uitvoeren. Uit de peiling werd duidelijk dat mensen binnen het zoekgebied minder positief waren over windturbines dan de mensen buiten het zoekgebied. 

De gemeenteraad zag in de peiling geen eenduidig antwoord terug. En koos er in juni 2021 voor om het zoekgebied verder te onderzoeken.  

De gemeenteraad besloot in vorig jaar, in 2023, dat er een peiling moet komen om op het draagvlak op te halen. De gemeenteraad wil dat in de peiling de vraag wordt opgenomen of iemand voor of tegen windturbines is.  Deze vraag zal dus in de peiling zijn opgenomen. Ook vragen we in deze peiling om de postcode, zodat we kunnen zien hoe het sentiment over windturbines binnen de gemeente is verdeeld.  

Zorgde de uitkomst van de peiling (uit 2020) er voor dat er alleen in Haarlemmermeer-Zuid naar windturbines is gekeken? Op basis van welke cijfers is er bedacht dat dit het zoekgebied is? 

Vanwege de nabijheid van Schiphol is Haarlemmermeer-Zuid de enige plek in de gemeente waar windturbines kunnen komen. De uitkomsten van de peiling van 2020 hebben dus geen relatie met de plek van het zoekgebied.   

Er wordt aangegeven dat bewoners betrokken worden. Wie worden allemaal gezien als bewoners? En wordt er onderscheid gemaakt tussen iemand uit het noorden van de gemeente en iemand uit het zoekgebied?  

Alle inwoners van Haarlemmermeer worden betrokken. Ook de bewoners van de omliggende gemeente kunnen meedenken en de toekomstige peiling invullen. In de nieuwe peiling wordt gevraagd naar de postcode van de bewoner. Zo wordt duidelijk wat de mening van bewoners in en nabij het zoekgebied is. De gemeenteraad Haarlemmermeer heeft hier specifiek om gevraagd en kan deze informatie dan gebruiken in zijn besluitvorming.  

Hoe gaat de gemeenteraad om met bewoners van bijvoorbeeld Kaag en Braassem en Leimuiden? Hoe hebben zij invloed op het proces?  

Ook de bewoners uit omliggende gemeenten worden betrokken. Hier zijn bijvoorbeeld brieven naartoe gestuurd. En ook zij mogen meedoen aan de peiling. Zij mogen ook ideeën voor spelregels geven. De weging van de spelregels en besluitvorming is uiteindelijk wel aan de gemeenteraad van Haarlemmermeer. Het uiteindelijke besluit over de windturbines wordt genomen door de Provincie Noord-Holland. 

Zijn er al initiatiefnemers in het zoekgebied?   

Ja, er zijn al initiatiefnemers en zij waren aanwezig op de Dag van de Wind. Meer informatie over de initiatiefnemers kun je vinden op Home - Windpark Waterwolf.  

Kunnen de spelregels ervoor zorgen dat er geen vergunning komt? Of zijn er andere mogelijkheden om de windturbines te blokkeren? 

De spelregels kunnen de windturbines niet blokkeren. Dat komt omdat de provincie Noord-Holland bevoegd is om het uiteindelijke besluit te nemen. Met de spelregels hopen wij als gemeente wel uitvloed te kunnen uitoefenen. De spelregels worden gebruikt om een plan voor een windpark straks te beoordelen. En dit als een advies mee te geven aan de provincie Noord-Holland.  

Kunnen bestaande windturbineparken met terugwerkende kracht stilgezet worden als er nieuwe meer beperkende wet- en regelgeving komt? 

Nee, de wet- en regelgeving die bij de vergunningverlening van kracht was, blijft gelden.  

Op basis van welke belangen worden de spelregels bedacht? Is het alleen een afweging van de bewoners in de buurt (het zoekgebied) of spelen ook economische belangen een rol? Oftewel: welke belangen spelen een rol bij het opstellen van de spelregels? 

De spelregels zouden een afspiegeling kunnen zijn van verschillende belangen, zowel de belangen van bewoners als economische belangen. De gemeenteraad besluit uiteindelijk wat de definitieve spelregels worden. Voordat het zover is zal de gemeenteraad eerst met elkaar de conceptspelregels bespreken. Bewoners en initiatiefnemers kunnen op deze concept-regels reageren.  

Zitten de belangen van mensen buiten het zoekgebied ook in de spelregels? Bijvoorbeeld bewoners van buurgemeenten? 

Ja, bewoners van buurgemeenten kunnen ook spelregels indienen. De gemeente Haarlemmermeer besluit welke ideeën voor spelregels worden opgenomen in de concept-spelregels.  

Wordt de elektriciteit via een ondergrondse of bovengrondse kabels aan het netwerk verbonden? En hoeveel kV heeft deze kabel?

Het gaat om ondergrondse middenspanningskabels. 

• Tijdens de sessie geven deelnemers aan dat ze de enquête uit 2020 als sturend hebben ervaren. Het was niet mogelijk om aan te geven tegen de windturbines te zijn.  
• In de toekomstige peiling moet een anti-fraude protocol opgenomen worden, zodat het niet mogelijk is om de peiling meerdere keren in te vullen.  
• Kunnen we windturbines tactisch plaatsen om toekomstige landingsbanen van Schiphol te voorkomen?  
• Met dit windpark wordt meer energie opgewekt dan hier (in Haarlemmermeer) nodig is. Waarom doen we dit? 
• Wind is een aanvulling op de energiemix doordat het op andere momenten energie opwekt dan zon. Hiermee vermindert het ook de congestie op het elektriciteitsnetwerk.