Lokaal eigenaarschap
Als er grote wind- of zonprojecten zijn in Haarlemmermeer, vinden we het belangrijk dat de inwoners en ondernemers in de omgeving hier voordelen van hebben. Daarom betrekken we hen bij deze plannen. We willen dat mensen die vlakbij bijvoorbeeld een zonne- of een windpark wonen mede-eigenaar kunnen worden. Dat noemen wij lokaal eigenaarschap.
Tijdens de Dag van de Wind gingen experts en bezoekers met elkaar in gesprek. Daar zijn ideeën voor spelregels uitgekomen. Je leest ze hieronder. Reageren was mogelijk tot en met 29 april.
Lokaal Eigenaarschap: Inwoners profiteren mee van zonneakkers in Haarlemmermeer
In deze video leggen we uit hoe lokaal eigenaarschap werkt. Het gaat in deze video om zonne-energie, maar lokaal eigenaarschap bij een windpark werkt vergelijkbaar.
Ideeën voor spelregels over het thema lokaal eigenaarschap
Hieronder staan de ideeën voor spelregels over lokaal eigenaarschap die op de Dag van de Wind zijn bedacht. Je kon tot en met 29 april op deze spelregels en het verslag reageren.
-
Een initiatiefnemer moet een zo groot mogelijk deel lokaal eigenaarschap/eigendom aanbieden.
-
Inwoners moeten vroeg betrokken worden in de processen voor lokaal eigenaarschap.
-
Zorg dat direct omwonenden mee kunnen profiteren van de winst, ook zonder dat zij investeren in de windturbine(s).
-
Het is belangrijk om in een energie coöperatie op een democratische manier beslissingen te nemen. Alleen dan creëer je lokaal eigenaarschap.
-
Het is belangrijk dat ook mensen met minder geld mee kunnen doen. Bijvoorbeeld door geen minimum bedrag in te stellen voor de investering of een laag bedrag.
-
Stel een maximum aan het bedrag van de investering om te voorkomen dat rijke /kapitaalkrachtige investeerders de overhand krijgen.
-
De opgewekte energie moet zoveel mogelijk verkocht worden aan de directe omgeving van het windpark.
-
De winst moet zoveel mogelijk in de directe omgeving rondom het windpark terecht komen.
-
De gemeente moet een faciliterende rol hebben en de corporaties bijstaan om te zorgen voor zoveel mogelijk lokaal eigendom.
-
Biedt zekerheid door vooraf te bepalen wat de minimale en maximale rente is die de corporatie handhaaft.
-
Obligaties uitgeven is geen manier van lokaal eigenaarschap.
-
Eén plan opstellen met een opstelling van de windturbines die voor het hele gebied het meest aantrekkelijk is. Geen concurrentie toestaan in de ontwikkelingsfase.
-
Beperk de mogelijkheden voor lokaal eigenaarschap niet binnen één gemeente, ook buiten de gemeentegrenzen. Zo kunnen ook inwoners uit een buurgemeente meedoen.
-
Voorstander van burgerlijk collectief betreft een windpark in eigen beheer.
-
Ga voor lokaal eigenaarschap! Dat is beter voor iedereen want lokale initiatieven nemen de belangen van de bewoner serieuzer dan grote commerciële partijen.
De verslagen en de video's van de Dag van de Wind kun je nu bekijken.
Uitleg van de termen en de wettelijke regels
Lokaal eigenaarschap: omwonenden zijn mede-eigenaar van bijvoorbeeld een windturbine, in geld en zeggenschap. Dit gaat om financieel eigenaarschap, maar een omwonende kan ook meebeslissen over bijvoorbeeld een omgevingsfonds.
Lokaal eigendom: omwonenden zijn financieel mede-eigenaar van een windturbine.
Collectief voordeel: de gehele omgeving profiteert mee van de ontwikkeling van een windpark, bijvoorbeeld door een omgevingsfonds in te richten waaruit de omgeving ondersteund kan worden.
Individueel voordeel: een omwonende profiteert mee van de ontwikkeling van een windpark waar zij overlast van kunnen ervaren, bijvoorbeeld door goedkope duurzame elektriciteit af te nemen. Hiervoor hoeven zij niet zelf te investeren.
Omgevingsfonds: Een omgevingsfonds is één van de manieren om collectief voordeel te hebben van de winst van een windpark. Het is een fonds waarin de eigenaren elk jaar een geldbedrag storten. Een omgevingsfonds biedt collectief voordeel aan omwonenden, door financieel bij te dragen aan duurzame of maatschappelijke projecten in de buurt. Initiatiefnemers kijken voor het beheer van zo’n fonds vaak naar lokale partijen, zoals een dorpsraad, dat akkoord kan geven over financiering.
Participatieplan: Een plan van de ontwikkelaar waarin staat hoe die wil samenwerken met de omwonenden.
• De ruimtelijke kwaliteit wordt behouden en er wordt een helder proces geboden voor omwonenden en belanghebbenden. Gemeente heeft de regie over het gebiedsproces, de initiatiefnemer is verantwoordelijk voor de projectparticipatie
• De ontwikkeling en inpassing van een initiatief gebeurt, samen met omwonenden en lokale ondernemers, via een goed passend participatieproces door de initiatiefnemer
• Initiatiefnemer gaat in gesprek met de omgeving en doet een voorstel voor lokaal eigendom, collectief voordeel en individueel voordeel
• Gemaakte afspraken worden vastgelegd in de omgevingsvergunning zodat verwachtingen en inspanningen voor iedereen duidelijk zijn
• Het is voor omwonenden duidelijk wat er wanneer gaat gebeuren en waar ze terecht kunnen met vragen, zorgen of klachten
Deze regels zijn vastgelegd in het beleidskader Lokaal Eigenaarschap.
Veelgestelde vragen
Het beleid vind je op de pagina 'lokaal eigenaarschap'.
Je kunt zelf ook eigenaar worden van een deel van een windturbine door geld te investeren.
De initiatiefnemer doet een voorstel voor lokaal eigendom. Bij interesse kun je dit ook zelf aangeven bij de initiatiefnemer.
Het streven is 50% lokaal eigendom. Dit betekent dat minimaal 50% van de windturbine-eigenaren omwonenden of andere lokale partijen moeten zijn. Voor de overige 50% kunnen andere mensen eigenaar worden van een windpark.
In Nederland is het energiesysteem (nu nog) centraal georganiseerd. Dit houdt in dat iedereen een contract voor elektriciteit heeft en dat de opgewekte elektriciteit centraal verdeeld wordt. Als iemand een contract heeft voor groene stroom, betekent dit niet dat er letterlijk 100% groene stroom uit je stopcontact komt, maar wel dat er 'ergens' genoeg groene stroom wordt opgewekt voor jouw verbruik. Je koopt als het ware de garantie op groene stroom. Dit kan straks (waarschijnlijk) ook bij de opgewekte elektriciteit van de nieuwe windturbines: dan 'koop' je de groene stroom maar wordt dit niet direct geleverd.
Een omgevingsfonds is één van de manieren om collectief voordeel te hebben van de winst van een windpark. Het is een fonds waarin de eigenaren elk jaar een geldbedrag storten. Een omgevingsfonds biedt collectief voordeel aan omwonenden, door financieel bij te dragen aan duurzame of maatschappelijke projecten in de buurt. Initiatiefnemers kijken voor het beheer van zo’n fonds vaak naar lokale partijen, zoals een dorpsraad, dat akkoord kan geven over financiering.
Reacties
Je kon tot en met 29 april reageren op deze ideeën. Bekijk hier waar spelregels wel en niet over kunnen gaan.
Lokaal eigenaarschap verhoogt de interesse en betrokkenheid van burgers bij 'hun stroom' en. zo blijkt in de praktijk, verlaagt het gevoel van overlast of hinder.
Vanuit een verenigingsverband (zoals Meerwind) wordt op een aantal manieren al gestreefd naar aandacht voor de omgeving/lokaal eigenaarschap, en obligaties voor leden past daarbij. Eventueel kunnen leden die dichterbij molens wonen, voorrang krijgen of een hogere rente. Zolang het rentepercentage niet zodanig hoog is dat de winst wordt verdeeld onder de obligatiehouders, is het mogelijk om lokale culturele, duurzame en/of maatschappelijke initiatieven in de Haarlemmermeer te ondersteunen.
Echt lokaal eigendom vanaf het begin toepassen en democratisch beslissen in het ontwerp proces.
Graag reageer ik op de spelregels over het thema lokaal eigenaarschap:
Bullet 11 (obligaties uitgeven is geen manier van lokaal eigenaarschap) vind ik iets te kort door de bocht. Als bedoeld wordt ‘uitsluitend obligaties uitgeven is geen manier van lokaal eigenaarschap’ dan ben ik het er wel mee eens. Een bedrijf dat alleen maar obligaties uitgeeft om in de Haarlemmermeer te investeren in wind is geen solide plan. Vanuit een verenigingsverband (zoals Meerwind) wordt op een aantal manieren al ges
André en John, dank jullie wel voor jullie input! We gaan er naar kijken.
Met obligaties heb je niets te zeggen over wat er met het zonnepark of windmolen en de jaarlijkse opbrengsten moet gaan gebeuren. Bij lokaal eigenaarschap heb je dat wel
De initiatiefnemers moeten vanaf begin serieus met lokale energiecoöperatie samenwerken om reël invulling te geven aan het streven naar 50-100% lokaal eigendom. Directe-en lokale omgevingen zijn hiervoor te klein
Beste John, een kleine vraag vanuit ons: wat bedoel je precies met direct en lokale omgevingen zijn hiervoor te klein?
Inwoners van Haarlemmermeer en omliggende gemeenten kunnen met voldoening deelnemen in het windpark. Er zijn voldoende draagkrachtige inwoners, die financieel willen bijdragen. Er is al een vereniging in de Haarlemmermeer, dat is Meerwind, die dit bewezen heeft
Lokaal eigendom moet op ruime schaal mogelijk zijn. De lokale Coöperatieve Windenergievereniging Meerwind is het instituut bij uitstek om invulling te geven aan lokaal eigendom. De vereniging heeft bewezen kennis van zaken en ervaring met het bouwen en exploiteren van windturbines. Zonneparken zijn stukken eenvoudiger te bouwen en vertoont met turbines vergelijkbare karakteristieken wat exploitatie betreft. Omwonenden - al dan niet via dorpsraden - compenseren voor vermeend overlast moet tot een minimum beperkt blijven. De uit de hand gelopen compensatie van, aan gaswinning toegeschreven schade aan infrastructuur van een bedenkelijke kwaliteit, moet worden voorkomen.
Vanaf het begin echt lokaal eigenaarschap hanteren zodat democratisch besloten kan worden in het gehele proces. En zodat omwonenden betrokken zijn, ook ten aanzien van opbrengsten (lokaal gebruik, bijdrage in faciliteiten voor de dorpsgemeenschappen rondom de turbines of rente op een verstrekte lening). Coöperatie Meerwind is hier al jaren zeer kundig en actief in. Gebruik maken van lokaal beschikbare kennis en kunde.
Lokaal coöperatief eigendom is de beste manier voor windturbines in de woonomgeving. Dit moet toegepast worden vanaf het begin van het proces, zowel voor de keuze van de turbines, als de voor de plaats. Het geeft een goede garantie dat de turbines goed functioneren. Deze wijze van werken heeft de coöperatie Meerwind vanaf het begin in 1989 toegepast.
2.Aan de bestaande normen voor het plaatsen van turbines moet een norm aan de turbines gesteld worden dat deze na plaatsing geen laag frequent geven geluid afgeven. Zie Windpark N33 Veendam
Hi Horst, bedankt het delen van je ideeën over lokaal eigendom en voor de tip over Windpark N33, hier gaan we zeker naar kijken.
Bij lokaal eigenaarschap duidelijk maken dat de inwoners ook zeggenschap hebben in het proces en tot stand komen van (lokale) afspraken. Iedereen moet een gelijk deel krijgen en moeten de inwoners niet gedwongen worden ergens lid van te worden. Daarnaast om voor de initiatiefnemer aan te tonen wat hij gaat bijdragen aan lokaal eigenaarschap niet alleen financieel maar ook fysiek of in betrokkenheid.
Bij de opdracht/toewijzing vanuit de provincie vind ik belangrijk dat lokaal niet alleen de lasten, maar ook de lusten ten deel vallen. Graag de productie vanuit lokale eigenaars ondersteunen, lokaal afzet mogelijk maken en financiering in eerste instantie door lokale eigenaars. Pas later evt. aanvullen met Nederlandse particulieren en daarna pas fondsen/multinationals. Minimaal 50% lokaal, anders niet.
Hi Margaretha, wij vinden lokaal eigendom ook belangrijk en hebben daar ook beleid voor opgesteld. In dit beleid staat ook dat er minstens 50% lokaal eigendom moet zijn. Hier vind je het beleidskader: https://www.hier.nu/uploads/hieropgewekt/inline/Haarlemmermeer%20Beleidskader_lokaal_eigenaarschap_in_zon-_en_windprojecten.pdf
Werkbare spelregels die de kosten voor een windpark niet onnodig verhogen,wat uiteindelijk wordt doorberekend in de stroomprijs.
Betaalbare energie voor de burgers en bedrijven.
Lokaal eigenaarschap is van groot belang voor het draagvlak. De toekomst van energievoorziening is decentraal en coöperatief. Voor en door de lokale burgers middels participaties en niet middels obligaties!
Door lokaal eigenaarschap is de balans tussen lasten en lusten gunstiger voor de omgeving. Ook betrokkenheid van de omgeving in het ontwerp is van groot belang. Hinder moet zoveel mogelijk worden beperkt.
Beste, Ik vind het een gemiste kans dat de gemeente niet meteen ook de wensen van bewoners meeneemt om kleine geluidsarme windmolens in de bewoonde omgeving toe te gaan staan deze maken vaak minder geluid als een warmte pomp en zouden een mooie aanvulling kunnen zijn op zonnepanelen.
Op maandag 22 april was er een mogelijkheid om vragen te stellen of hulp te krijgen bij het reageren in het dorpshuis in Abbenes. Tijdens het inloopmoment noemde een bezoeker dit idee voor een spelregel over het thema lokaal eigenaarschap:
- Bij lokaal eigenaarschap op de Dag van de Wind is vooral uitleg gegeven over financiële baten van windmolens voor omwonenden. Graag meer aandacht voor compensatie in ingrepen in de leefomgeving in overleg met de omwonenden. Kan hiervoor een spelregel gemaakt worden? Denk bijvoorbeeld aan het aanleggen van wandelpaden. De opbrengst zou ten goede moeten komen aan de omgeving.
In het verlengde van lokaal eigenaarschap, in het geval van het niet kunnen deelnemen vanwege bijv. gebrek aan financiele middelen, hebben partijen zoals Zonneplan voor zonnepanelen een dashboard website waar je precies kunt zien wat er wanneer opgewekt wordt, het tot nu toe opgeleverd heeft, en welke CO2 equ. er bespaard zijn, enz. Als omwonende kun je dan direct alsnog de geplukte vruchten mee krijgen. Misschien zelfs geinig om een live-feed camera te plaatsen om tijdens bijvoorbeeld een storm toch mee te krijgen wat er gebeurd op die hoogte.
Beste Jeroen, bedankt voor je input!
Het lijkt mij van belang om eerst de meest gunstige locatie vast te stellen aan de hand van de wettelijke normen. Het aantal te kunnen plaatsen molens, de bereikbaarheid van de molens
Vervolgens kunnen de lokale inwoners benaderd worden om te anticiperen in het vervolg.
Door het trage verloop en de enorme hoeveelheid informatie wordt het inzicht in de procedure vaag en stroperig
Graag zie ik voor een groot gebied of gemeente 1 totale vergunningsaanvraag door (evt.) verschillende partijen/energieproductiemiddelen. Daarin moet dan een verplichting voor een congestiemaatregel opgenomen worden. Of voor elke energieproductiemiddel apart, of voor alle verschillende energieproductiemiddelen samen.
Meerwind participeert in dit project. Maar om te zeggen dat een lid van meerwind ook participeert is onzin. Geld lenen tegen vaste rente is geen participeren. Bestemming van de winst is ook niet vrij, dit moet aan de doelstellingen van Meerwind voldoen. Wat mij betreft mag Meerwind wel participeren, maar moeten mensen uit de omgeving (en dat is niet Hoofddorp) de kans krijgen op zelfde voet als Meerwind te participeren te participeren in dit project. De 45% van Meerwind zal opgedeeld moeten worden.
Lokale windmolens zorgen voor lokaal opgewekte energie. Het zou fijn zijn als de inwoners hiervan kunnen meeprofiteren in de vorm van betaalbare energie
Windunie heeft ook totaal niets met lokaal eigenaarschap te maken. Kan dat niet anders? Het zou natuurlijk veel beter zijn te streven naar 100% lokaal eigenaarschap.
